Zgrada pravoslavne Asirske Crkve Zapada u evropskom delu Istanbula, prva crkvena građevina u Turskoj podignuta od osnivanja moderne turske države 1923. godine, na zemljištu koje je pripadalo Katoličkoj Crkvi, posvećena je u nedelju, 8. oktobra 2023., javio je Katpress.
Turski predsednik Redžep Tajip Erdogan prisustvovao je ceremoniji zajedno sa visokim crkvenim zvaničnicima, prenosi Katpres izveštaj turskog lista Hurriiet.
Proslavi su, između ostalih, prisustvovali istanbulski mitropolit Asirske crkve Zapada Mor Filuksinos Jusuf Cetin, predsednik Dikasterija za jedinstvo hrišćana kardinal Kurt Koh, pravoslavni ekumenski patrijarh Vartolomej i jermenski pravoslavni carigradski patrijarh Masaljan.
Predsednik istanbulske asirske fondacije „Sait Susin” izjavio je da je to „istorijski dan”.
Hrišćani, koji su manjina u Turskoj, mogli su poslednjih decenija da obnove svoje crkve, ali im vlasti nisu dozvolile da grade nove.
Nova crkva može da primi oko 750 ljudi, a sa crkvom sv. Efrema Sirskog, zgrada obuhvata i prostore za okupljanje na dva sprata i podzemnu garažu.
Turski predsednik Erdogan lično je položio kamen temeljac za crkvu 2019. godine. Posvećenje crkve bilo je planirano za sredinu februara, ali je odloženo zbog razornih zemljotresa u južnoj Turskoj i severnoj Siriji.
Procenjuje se da u Istanbulu živi između 12 hiljada i 17 hiljada pripadnika Asirske Crkve Zapada. Do sada su imali na raspolaganju crkvu sa pastoralnim centrom u okrugu Tarlabasi Bejoglu, podignutu u 19. veku, koja je u međuvremenu postala premala.
Gradske vlasti Istanbula su 2009. godine po nalogu tadašnjeg premijera Erdogana počele da traže odgovarajuće mesto za novu crkvu. Turska vlada je 2015. objavila plan izgradnje, ali je početak radova odlagan godinama.
Zemljište na kojem su 2019. godine počeli radovi na izgradnji nove crkve pripadalo je Katoličkoj Crkvi, kojoj ga je 1868. godine zaveštao jedan vernik. Zemljište, na kome i danas postoji katolička kapela, delimično je korišćeno kao groblje.
Turske vlasti su 1950. godine konfiskovale crkvenu zemlju i nacionalizovali je, a groblje je zatvoreno.
Gradilište je pre godinu dana posetio predsednik Biskupske konferencije Austrije, salcburški nadbiskup Franc Lakner zajedno sa bečkim grčkim pravoslavnim mitropolitom Arsenijem (Kardamakisom) i delegacijom fondacije „Pro Orijente”.
Mor Cetin je potom primio goste iz Austrije, istakavši da će crkva biti dostupna svim hrišćanima i obećavši da će brinuti o očuvanju katoličkog groblja.
Ustav Republike Turske definiše državu kao sekularnu, ali verske zajednice osim sunitskih muslimana često su podvrgnute diskriminaciji. Turske vlasti zvanično priznaju kao verske manjine samo Grčku pravoslavnu Crkvu, Jermensku apostolsku Crkvu i jevrejsku zajednicu i dozvoljavaju im samo određena ograničena prava, poput vođenja sopstvenih škola.
Asirska Crkva Zapada, Katolička Crkva i druge hrišćanske zajednice nisu zvanično priznate u Turskoj, zbog spornog tumačenja Lozanskog mirovnog sporazuma iz 1923. godine.
Izvor: IKA