Danas proslavljamo spomendan dvojice velikih Kapadočana, velikih prijatelja i crkvenih otaca Istoka Bazilija Velikog i Grgura Nazijanskog. Današnji sveci, zajedno sa Grgurom iz Nise, nazivaju se „Kapadočanima“ po pokrajini iz koje potiču. Vezuju ih prijateljstvo i krvne veze. Pavić i Tenšek ih u svojoj „Patrologiji” karakterišu ovako: Bazilije je čovjek akcije, Grgur Nazijanski vešt govornik a Grgur iz Nise filozof i mistik.
Bazilije je rođen u gradu Cezareji u provinciji Kapadokiji oko 330. godine nove ere. Poticao je iz porodice koja je Crkvi podarila više svetaca, pa su Bazilijeva baka Makrina, majka Emelija, sestra Makrina Mlađa i braća Petar i Grgur Nisenski takođe sveci. Bazilije je bio visoko obrazovan, pohađao je škole u Cezareji, Carigradu i Atini. U Atini se sprijateljio sa Grgurom Nazijanskim. Po povratku sa studija u Atini, na nagovor sestre Makrine, napušta svet, podelivši svoje imanje, i povlači se u samoću. Na poziv građana Cezareje, vraća se iz povučenosti da predaje retoriku. Međutim, nezadovoljan tim poslom, odlučuje da se posveti monaškom životu. U to vreme u Crkvi se rasplamsala arijanska kriza. Basilije obilazi monaška naselja u Palestini, Egiptu i Mesopotamiji kako bi upoznao njihov način života. Po povratku se ponovo povukao u samoću, gde je pisao i monaška pravila, ali ga je iz usamljenosti pozvao biskup Euzebije, koji ga je zaredio za sveštenika, a posle Euzebijeve smrti Bazilike je postao biskup Cezareje. Kao biskup Bazilije je pokazao sve svoje organizacione sposobnosti. Za biskupe je postavio svog brata Grgura i prijatelja Grgora Nazijanskog. Brinuo se o obrazovanju sveštenika i potrebama vernog naroda. Osniva bolnice i domove za siromašne i bolesne. Uz sve to, uspeo je da razvije živu i plodnu teološku i književnu delatnost, boreći se perom i rečju protiv lažnih učenja. Zbog monaškog pravila koje je napisao, Bazilije se smatra i ocem istočnog monaštva. Umro je 379. godine, a još su ga za života zvali Veliki.
Zajedno sa Bazilijem slavimo njegovog prijatelja Grgura Nazijanskog. Grgur je rođen 329. godine. Njegov otac je bio biskup. Pohađao je škole u Kesariji, Aleksandriji i Atini, gde se sprijateljio sa svetim Bazilijem, za koje je rekao da su „jedna duša u dva tela“. Zaredjen je za sveštenika, a potom i za biskupa, ali se kasnije povukao u osamu. Odatle je bio pozvan da bude biskup u Carigradu, ali se odatle povukao i vratio u Nazijanz. Umro je 390. godine. Bio je kontemplativnijieg karaktera od Bazilija, ali dobar govornik. Nije ostavio nikakva velika teološka dela, ali je tako jasno objasnio Sveto pismo i crkveno predanje da su ga nazvali „Bogoslovom“. I Bazilija i Grgura crkva je udostojila zvanja „crkvenog naučitelja“.
